Anaalklieren

Wat zijn anaalklieren?

Elke kat en hond heeft twee anaalklieren. De anaalklieren zijn kleine geurkliertjes die in de sluitspier van de anus ingebed liggen. Als u de anus met een klok vergelijkt dan zijn beide anaalklieren te vinden op 5 en op 7 uur. Deze anaalklieren staan in verbinding met de anus. De beide klieren produceren een vloeistof met een bepaalde geur en deze vloeistof wordt via de verbinding toegevoegd aan de ontlasting. Deze vloeistof is een sterk geurende (stinkende) penetrante dunne lichtbruine vloeistof. Door deze geur is uw kat of hond in staat om zijn/haar territorium af te bakenen. Ook als de hond opgewonden is, bijvoorbeeld tijdens het onderzoek op de spreekkamertafel van de dierenarts, kan er anaalkliervocht vrij komen.

Anaalklierproblemen

Zoals aangegeven zijn de anaalklieren aanwezig om de ontlasting een speciale geur te geven, zodat het dier daarmee zijn of haar territorium af kan bakenen. Tegenwoordig bestaat de diervoeding voor het grootste gedeelte uit plantaardige bestanddelen, in vroegere tijden bestond de voeding echter grotendeels uit vlees en beenderen. De aanwijzingen worden steeds duidelijker dat, door het hedendaagse gewijzigde voedingspatroon van de katten en honden, de hardheid van hun ontlasting te gering wordt. De anaalklieren worden hierdoor niet meer voldoende leeg gedrukt. In de overvolle anaalklieren ontstaat daardoor niet alleen een ‘druk’, maar de opgehoopte anaalkliervulling gaat ook als het ware gisten en er gaat bacteriegroei plaatsvinden, hierdoor kan uiteindelijk een ontsteking ontstaan. Honden kunnen zelf niet met hun bek bij de anaalklieren komen en hierdoor gaan ze in de omgeving rond de staart likken en bijten, soms tot bloedens toe. Ook het zogenaamde ‘sleetje rijden’ is een poging van de hond om van de irritatie en jeuk af te komen. De hond schuift hierbij met z’n achterste plat over de grond, vaak met de achterpoten omhoog. Daarnaast kan het rondom de anus gevoelig en zelfs pijnlijk zijn. Katten kunnen daarentegen wel zelf bij hun anaalklieren komen. We zien in de praktijk de aandoening dan ook vaker optreden bij honden dan bij katten. Anaalklierproblemen kunnen we verdelen in gradaties:

  • Wanneer de anaalklieren onvoldoende geleegd worden, raken ze overvol.
  • De anaalklieren zijn ontstoken, hierbij kan geel tot rode pus vrijkomen.
  • De anaalklier vormt een abces en springt open en bloedend ontstekingsmateriaal komt naar buiten. Wanneer een abces nog niet gesprongen is, ziet u naast de anus een pijnlijke zwelling. Is het abces wel gesprongen, dan ziet u naast de anus een klein gaatje waar bloed en pus uitkomt.

Diagnose

Heeft uw hond jeuk bij zijn staartwortel of al over grote delen van zijn lijf, rijdt hij sleetje dan kunt u terecht bij onze trimsalon. Of ziet u een vreemde zwelling bij zijn anus dan is de kans groot dat er de anaalklieren ontstoken zijn en is een bezoek aan uw dierenarts aan te raden. Uw dierenarts zal eerst kijken of er misschien nog andere oorzaken zijn voor de klachten (lintwormen, vlooien) en vervolgens de anaalklieren van de hond of kat bevoelen en indien nodig legen. De behandeling is voor de hond onaangenaam, maar alleen bij een ontsteking echt pijnlijk. Het stinkt wel! Aangezien de kliertjes in de sluitspier zitten betekent dit dat hij de hond rectaal zal moeten onderzoeken. Met een vinger in de anus wordt de anaalklier opgezocht en indien nodig schoongemaakt.

Het uitdrukken van de anaalklieren

Een gezonde normale anaalklier is ongeveer even groot als aan doperwt en is moeilijk onder de huid te voelen. Een overvolle anaalklier is daarentegen goed als een soort knikker te voelen onder de huid. In de meeste gevallen is het uitdrukken van de anaalklieren voldoende, maar in enkele gevallen is verdere behandeling noodzakelijk. Om de klieren uit te kunnen drukken, moet u het volgende doen; plaats links en rechts van die “knikkers” een duim en een wijsvinger en druk daarna de “knikkers” tegen elkaar. Buig hierbij de staart goed achterover over de rug. Hierdoor komen de beide zakjes optimaal uitpuilend onder de huid te liggen direct onder de anus en dus gemakkelijker om uit te drukken. Bij het knijpen komt de inhoud via de afvoergangetjes naar buiten. Het is verstandig die inhoud met een tissue dicht bij de anus op te vangen. Soms komt het voor dat het door overgewicht van het dier niet mogelijk is om via de buitenzijde de anaalklieren leeg te drukken. In dit geval moet het leegdrukken rectaal gebeuren. Hierbij wordt er als volgt te werk gegaan; doe een handschoen aan. Ga met de vingers de anus binnen en breng de vingers dichter bij elkaar en maak dan door een ’trekkende’ beweging naar achteren de klieren leeg. U moet niet de anaalklier naar voren toe leegknijpen, maar ga eerst met de vingers de ‘diepte’ in en voorbij de klieren en maak dan een ’trekkende’ beweging. De dierenarts kan u hiermee helpen.

Het uitknijpen van anaalklieren

Anaalklieren moeten alleen bij problemen worden leeg gedrukt, dus niet uit routine. Hondensalon Kynotrim kan u helpen met het leegdrukken van de anaalklieren. Wanneer de anaalklieren ontstoken zijn zal de dierenarts uw dier een medicijnenkuur voorschrijven om de jeuk en irritatie de kop in te drukken. Anaalklierabcessen worden geopend en uitgespoeld, dit kan zo pijnlijk zijn dat ze vaak een roesje krijgen. Ook hier wordt met medicijnen nabehandeld om de ontsteking weg te krijgen. Bij sommige dieren helpt het leegdrukken van de kliertjes maar heel kort. Na enkele weken zijn ze weer vol en beginnen de problemen opnieuw. In deze gevallen is er de mogelijkheid om de klieren operatief weg te laten nemen.

Operatie

Omdat de klieren in een gebied liggen dat vele bloedvaten en zenuwen bevat, dicht tegen de anus liggen, en potentieel geïnfecteerd zijn, is dit niet een eenvoudige ingreep. Nauwkeurig en ervaren prepareren is een vereiste voor het goed doen slagen van deze operatie. Het dier wordt verdoofd, de haren om de anus worden weggeschoren en de anaalklieren leeggedrukt. De kliertjes worden gevuld met een kunststof om ze tijdens de operatie makkelijker terug te vinden. Naast de anus wordt een klein sneetje gemaakt en de anaalklier wordt uit de sluitspier gepeld en verwijderd. Vervolgens wordt de wond gehecht. De andere klier wordt op dezelfde wijze behandeld. De sluitspier mag niet worden beschadigd, omdat dit zou kunnen leiden tot incontinentie, het niet meer op kunnen houden van ontlasting. De nabehandeling bestaat uit het geven van antibiotica en een middel om de ontlasting slap te houden. Hierdoor hoeft de hond niet zo sterk te persen, waarmee hij de wond zou kunnen beschadigen. De hond krijgt vaak een kraag op, zodat hij zelf niet kan likken of bijten aan de wond. De hond kan beide klieren prima missen en is op deze manier verlost van een chronisch probleem!

Samenvatting

Anaalklierproblemen komen vaak voor. Meestal is er sprake van jeuk in de buurt van de staart, die zich kan uitbreiden over het hele lichaam. De problemen zijn goed te behandelen, maar in hardnekkige gevallen kan een operatie de aangewezen weg zijn.

Heeft u nog vragen, neem dan contact op met Hondensalon Kynotrim of uw dierenarts.

Call Now Button